DE NEDERLANDEN
GAAN UITEEN
KEIZER KAREL V
De keizer van het rijk 'waar de zon nooit onder gaat'
Na troonafstand Karel V: Filips II
CENTRALISATIEPOLITIEK KAREL V
Raad van state met vertegenwoordiging
Na Karel V: landvoogden
.png)
DE GESCHIEDENIS VAN DE ZUIDELIJKE NEDERLANDEN
1549: De Pragmatieke Sanctie
De Pragmatieke Sanctie van 4 november 1549 was een regeling voor de erfopvolging in de Habsburgse Nederlanden, die werd uitgevaardigd door keizer Karel V. Hij bepaalde hierin dat de Zeventien Provinciën steeds als één en ondeelbaar geheel overgeërfd zouden worden.
1566: antwoord op Inquisitie en Filips II: de beeldenstorm
Reactie Filips II: hertog van Alva + bloedraad
De Raad van Beroerten was een speciale rechtbank waarmee koning Filips II en zijn landvoogd Alva de opstandige edelen en de protestanten in de Spaanse Nederlanden bestreden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Vanwege het grote aantal uitgesproken doodvonnissen sprak het volk ook wel van de Bloedraad.
1568: De start van de Tachtigjarige Oorlog
Aanvankelijk trokken de Lage Landen of de Zeventien Provinciën gezamenlijk op tegen de Spaanse overheerser. Na 1576 groeiden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden uit elkaar, doordat de Reformatie in het noorden dieper wortel schoot dan in het zuidelijke deel. De opmars vanuit het zuiden van het leger van de koning (verder 'Spaanse leger' genoemd) leidde in 1585 tot de Val van Antwerpen dat de scheiding van noord en zuid markeerde. Na Antwerpen zette het Spaanse leger door tot het grote delen van de in 1588 gevormde Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in handen had. Rond 1590 keerde het tij ten gunste van de Republiek en kwam het noorden en oosten terug in Staatse handen. In 1609 werd de wapenstilstand gesloten, het Twaalfjarig Bestand, hoewel de oorlog indirect werd voortgezet in Duitsland (Dertigjarige Oorlog). Na het hervatten speelde de oorlog zich voornamelijk af in het zuiden van de Republiek. Moegestreden tekenden de strijdende partijen in 1648 de Vrede van Münster.
1576: Spaanse Furie & Pacificatie van Gent
De Spaanse Furie is de plundering van Antwerpen door de muitende Spaanse troepen die boos waren omdat ze niet langer door Filips II betaald werden. Daarop trokken ze op 4 november 1576 naar Antwerpen om de stad te plunderen en in brand te steken.
Op 8 november 1576 - vier dagen na de Spaanse Furie - ondertekenen de zeventien opstandige gewesten de Pacificatie van Gent. Eensgezind bepaalde men dat de Spaanse troepen de Nederlanden moesten verlaten.
1579: Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht
1584: Moord op Willem van Oranje
1588: De Republiek van de Verenigde Nederlanden
1598: Filips II sterft - opvolging door aartshertogen Albrecht en Isabella
De kunsten bloeiden, de handel leefde op en steden krabbelden uit het dal na decennia van catastrofes. Begin zeventiende eeuw beleefden de Zuidelijke Nederlanden een periode van welvaart onder de aartshertogen Albrecht en Isabella. En bovenal werden de gewesten weer vroom katholiek.
1609: Het Twaalfjarig Bestand
Het Twaalfjarig Bestand of Treves was een periode van twaalf jaar van wapenstilstand gedurende de Tachtigjarige Oorlog waarin niet of nauwelijks tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Habsburgse Nederlanden (juridisch afhankelijk van het Spaanse Rijk) werd gevochten. Het bestand duurde van 1609 tot 1621. Spanje erkende in 1609 de soevereiniteit van de republiek op aandringen van Johan van Oldenbarnevelt, net als Engeland en Frankrijk. In 1621 werden de vijandelijkheden hervat.
1648: de vrede van Munster
Op 15 mei 1648 sloten Spanje en de Republiek der Verenigde Provinciën na vier jaar onderhandelen een vredesverdrag: de Vrede van Münster. Hiermee kwam de Tachtigjarige Oorlog ten einde en werd de Republiek internationaal als soevereine staat erkend. Tegelijkertijd kwam er ook een eind aan de Dertigjarige Oorlog, waar veel andere Europese landen in verwikkeld waren geraakt.
